Αγίου Νεκταρίου νουθεσίες 

                           Αγίου Νεκταρίου Μητροπολίτου Πενταπόλεως  ( 1846 - 1920 )

 Περί Φόβου Θεού.

  Ο φόβος του Θεού είναι συναίσθημα ιερόν πληρούν την καρδίαν του επιγινώσκοντος τον Θεόν εν τοις θείοις αυτού ιδιώμασιν.

Ο θεός φόβος εκδηλούται ως άκρα αγάπη προς τον Θεόν, ως αφοσίωσις προς το θείον, ως λατρεία του θείου. Ο φοβούμενος τον Θεόν αγαπά τον Θεόν εξ όλης καρδίας, εξ όλης ισχύος και εξ όλης διανοίας. Η καρδία αυτού εκολλήθη οπίσω αυτού και επί τω ονόματι αυτού ομνύει. Κύριος ο Θεός καύχημα αυτού και αυτός μόνος δεσπόζει εν τη καρδία αυτού. Όλως αφοσιωμένος αυτώ, προσφέρει αυτώ την καρδίαν αυτού, και από του βάθους αυτής λατρεύει αυτώ. Ο νόμος του Θεού εγένετο νόμος της βουλήσεως αυτού και βούλεται τα αγαθόν και ευάρεστον και τέλειον. Τα χείλη αυτού αινούσι αδιαλείπτως το θείον και η καρδία αυτού υμνεί τον Θεόν. Δοξολογίαν και ευχαριστίαν άπαυστον αναπέμπει προς τον Θεόν και η ψυχή αυτού ευλογεί αυτόν.

Ο φοβούμενος τον Θεόν είναι κεκαθαρμένος την ψυχήν, διότι ο φόβος του Κυρίου καθάρσιον εγένετο της ψυχής αυτού. Ο φόβος του Κυρίου εξήγνισεν αυτού την καρδίαν και καθήλωσεν αυτού την σάρκα υποτάξας τας ορμάς αυτής εις την δύναμιν του πνεύματος αυτού. Ο φόβος του Θεού εγένετο αυτώ διδάσκαλος σοφίας και συνέσεως και επαίδευσεν αυτόν γινώσκειν τι το αληθές, τι το αγαθόν, τι το ευάρεστον τω Θεώ. Ο φόβος Κυρίου εγένετο αυτώ πηγή ζωής, και ρύεται αυτόν εκ παγίδος θανάτου.

Κραταίωμα Κύριος των φοβουμένων αυτόν, και η διαθήκη αυτού δηλώσει αυτοίς. Ο φόβος Κυρίου αγνός, διαμένων εις αιώνα αιώνος. Παρεμβαλεί άγγελος Κυρίου κύκλω των φοβουμένων αυτόν και ρύεται αυτούς.

Ο φοβούμενος τον Θεόν εύρε χάριν παρά τω Θεώ, και της αιτήσεως αυτού εισακούσει Κύριος. Θέλημα των φοβουμένων αυτόν ποιήσει και της δεήσεως αυτών εισακούσει και σώσει αυτούς ο Κύριος.

Ώσπερ ακτίς ηλίου δι' οπής εισελθούσα εν των οίκω πάντα φωτίζει ως και το λεπτότατον οράν, ούτω και φόβος Θεού εν καρδία γενόμενος πάντα τα εαυτής αμαρτήματα αυτή υποδείκνυσιν.

Ο φόβος του Θεού, ως ιερός και άγιος, είναι απαθής και ουδέν απειλεί το δεινόν. Ο Θεολόγος Γρηγόριος περί φόβου Θεού λέγει· «ού φόβος, εντολών τήρησις· ου δε εντολών τήρησις, σαρκός κάθαρσις του επιπροσθούντος τη ψυχή νέφους, και ουκ εώντος καθαρώς ιδείν την θείαν ακτίνα· ου δε κάθαρσις, έλλαμψις· έλλαμψις δε, πόθου πλήρωσις τοις των μεγίστων, (ήτοι των τριών υποστάσεων) ή του μεγίστου (ήτοι της μίας φύσεως των τριών) ή υπέρ το μέγα (ήτοι δια το είναι την θεότητα υπέρ παν μέγεθος και ποσότητα) εφιεμένοι.» (Λόγος εις τα Φώτα).

Ο φόβος του Θεού πληροί την καρδίαν πνευματικής τίνος χαράς και ευφροσύνης. Ο φόβος του Θεού είναι θείον δώρον, διότι είναι εν τω επτά χαρισμάτων του αγίου Πνεύματος και ενοικεί εν καθαρά καρδία. Ο φόβος του Θεού εν τη προς τον πλησίον σχέσει ενδείκνυται ως αγάπη του πλησίον, ως δικαιοσύνη και ως φιλανθρωπία. Η Αγία Γραφή καλεί δίκαιον τον φοβούμενον τον Θεόν. Στέφανον σοφίας τον φόβον Κυρίου καλεί ο Σειράχ, αναθάλλοντα ειρήνην και υγείαν ιάσεως.

Μακάριος ανήρ ο φοβούμενος τον Κύριον!

 Η εικόνα του πνευματικού ανθρώπου

  Πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός που είναι τέλειος στην αρετή, που έχει υπερβεί τους νόμους της φύσης και δεν σκέφτεται τίποτα το γήινο. Πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός που οδηγείται από το Άγιο Πνεύμα και δεν ζει πλέον ο ίδιος , με τις φυσικές του δηλαδή δυνάμεις, αλλά έχει μέσα του τον ζώντα Χριστό. Πνευματικός είναι αυτός ο οποίος έχει δεχτεί το λαμπρό φως του Αγίου Πνεύματος και από Αυτό φωτίζεται οι νους του. Ο Παύλος προσφωνούσε πνευματικούς αυτούς οι οποίοι άφηναν να κατοικήσει μέσα τους το θείο Πνεύμα, τους στολισμένους με πνευματικά χαρίσματα. Αυτοί, με τη θεία βοήθεια, κατανοούσαν όχι μόνο όσα είναι φυσικά, αλλά με τον νου τους κατανόησαν και όσα ξεπερνούν τη φύση και τη λογική. Ο πνευματικός άνθρωπος , «ἀνακρίνει μὲν πάντα, αὐτὸς δὲ ὑπ᾿ οὐδενὸς ἀνακρίνεται.» (Α΄Κορ. Β΄15).

Ο πνευματικός άνθρωπος γνωρίζει τα πάντα, διότι ο νους του είναι νους Χριστού. Γνωρίζει για τα εδώ, ότι είναι πρόσκαιρα∙ για τα εκεί, ότι είναι μόνιμα και αθάνατα. Γνωρίζει ότι ο ίδιος θα τύχει μελλοντικά σωτηρίας και ότι οι άπιστοι αντίστοιχα πρόκειται να κολαστούν.

Ο πνευματικός άνθρωπος γνωρίζει την αλήθεια, γιατί έχοντας λάβει από το θειο Πνεύμα γνώση για να μπορεί να ωφελεί όσους συμβαίνει να είναι κοντά του, ωφελεί λοιπόν κάποιους με το παράδειγμά του, άλλους προτρέπει να του μοιάσουν και άλλους τους καθοδηγεί δυναμικά, εκπαιδεύοντας και διδάσκοντάς τους. Ο πνευματικός, πρώτον γνωρίζει ο ίδιος καλά τα πνευματικά, δεύτερον, τα πράττει με ακρίβεια και, τρίτον, μπορεί με θεϊκό τρόπο να αποκαλύπτει όσα κρύβονται μέσα στην αλήθεια. Ο πνευματικός άνθρωπος έχει παρρησία απέναντι στον Θεό και ό,τι ζητήσει απ' Αυτόν το παίρνει. Ο πνευματικός άνθρωπος έχει γίνει καθ' ομοίωση Θεού.

Ποια η εικόνα αυτού που πιστεύει στον Χριστό;

  Πόσο ὡραία εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ πιστοῦ! Πόσο θαυμαστὴ ἡ χάρη της! Τὸ κάλλος της σὲ γοητεύει, τὸ δὲ ὕφος της ἐκφράζει τὴν ἐμπιστοσύνη τοῦ πιστοῦ πρὸς τὸν Θεό. Ἡ γαλήνη ποὺ εἶναι ἁπλωμένη στὴ μορφὴ της ἐκφράζει τὴν εἰρήνη τῆς ψυχῆς, ἡ δὲ ἠρεμία της τὴν ἀταραξία τῆς καρδιᾶς.

Ἡ χαραγμένη στὸ πρόσωπο τοῦ πιστοῦ καλοσύνη, μαρτυρᾶ τὴν ἥσυχη συνείδησή του. Ὁ πιστὸς εἰκονίζεται σὰν ἄνθρωπος ποὺ ἔχει ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ τὴν τυραννία τῶν ἀσταμάτητων μεριμνῶν τῆς ζωῆς, οἱ ὁποῖες καταπονοῦν συνεχῶς τὸ πνεῦμα καί, ἐπίσης, σὰν ἄνθρωπος τοῦ ὀποίου ἡ πεποίθησή του πρὸς τὸν Θεὸ ζωγραφίζεται μὲ ζωηρὰ χρώματα πάνω στὰ χαρακτηριστικά τοῦ προσώπου του.

Ἀληθινά, ὁ πιστὸς εἰκονίζεται σὰν ἄνθρωπος μακάριος καὶ εἶναι μακάριος διότι κατέχει ἤδη τὴν πληροφορία γιὰ τὴ θεϊκὴ προέλευση τῆς πίστης του καὶ ἔχει πεισθεῖ γιὰ τὴν ἀλήθειά της. Ὁ Θεὸς μίλησε μυστικὰ στὴν καρδιά του. Ἡ θεία φωνὴ γέμισε τὴν καρδιά του καὶ ἡ θεία εὐφροσύνη τὴν πλημμύρισε. Ἡ καρδιά του καὶ ἡ διάνοιά του εἶναι ἀφοσιωμένες στὸν Θεό.

Ἡ καρδιὰ του καίγεται ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ πνεῦμα του βιάζεται νὰ ἀνυψωθεῖ πρὸς τὸν Θεό.

Ὁ πιστός, ἔχοντας καταλύσει τὰ δεσμὰ τοῦ ἐγωισμοῦ, τὰ ὁποῖα περιορίζουν ἀσφυκτικὰ τὴν ἀγάπη του καὶ δὲν τοῦ ἐπιτρέπουν νὰ ἐνεργεῖ καὶ νὰ βλέπει πέρα ἀπὸ ἕναν μικρὸ ὁρίζοντα γύρω ἀπὸ τὸν ἑαυτό του, τινάχτηκε μακριὰ καὶ λευτερώθηκε ἀπὸ τὸν τυραννικὸ ζυγὸ τῆς δουλείας καὶ τοῦ ἐγωισμοῦ, καταργώντας τὴν ἄθλια λατρεία τοῦ ἑαυτοῦ του.

Ἔτσι, ἐλεύθερος ἀπὸ τὰ δεσμά του, τρέχει παντοῦ στὴ γῆ σὲ ὅλα τὰ σημεῖα τοῦ ὁρίζοντα, καὶ σπεύδει ὅπου τὸν καλεῖ ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. Κανεὶς πλέον δὲν ὑπάρχει ποὺ νὰ τὸν ἐμποδίζει, κανεὶς ποὺ νὰ τὸν ἐπηρεάζει. Οἱ ἡδονὲς τοῦ κόσμου -ποὺ σὰν ποτάμια κυλοῦν πάντοτε- καὶ οἱ ἀπολαύσεις τῶν ἐπίγειων ἀγαθῶν, δὲν τὸν δελεάζουν πιά.

Τὸ εἴδωλο τοῦ ἐγωισμοῦ του κατέπεσε καὶ συντρίφτηκε καὶ ὅσες θυσίες, προσφορὲς καὶ θυμίαμα πρόσφερε μέχρι τώρα σ' αὐτόν, στὸ ἑξῆς τὰ προσφέρει μόνο στὸν Θεὸ τῆς ἀγάπης, ποὺ πλέον ἀγαπᾶ καὶ λατρεύει μὲ ὅλη του τὴν ψυχή.

Εἶναι ἀφοσιωμένος ἐξολοκλήρου, μὲ τὴν ψυχὴ καὶ τὴν καρδιά, στὸν ἀληθινὸ καὶ ζῶντα Θεὸ· ἔτσι λησμονεῖ τὸν κόσμο καὶ ἀμελεῖ μάλιστα συχνὰ καὶ τὴ φροντίδα τοῦ ἴδιου τοῦ σώματός του.

Τὸ βλέμμα του ἀτενίζει πρὸς τὸν Θεό, ἡ δὲ καρδιά του Τὸν ἀναζητᾶ ἀσταμάτητα. Τὸ πνεῦμα του καταγίνεται μὲ τὴ μελέτη τῶν ἔργων Του, ἡ δὲ ψυχή του ἐπαναπαύεται στὴ θεία πρόνοια τοῦ Δημιουργοῦ.

Τὰ πάντα διεγείρουν στὴν καρδιὰ τοῦ πιστοῦ καινούργια συναισθήματα. Ὁλόκληρη ἡ δημιουργία μιλᾶ μὲ μυστικὴ γλώσσα στὴν ψυχή του γιὰ τὴ σοφία καὶ τὴν ἀγαθότητα τοῦ θείου Δημιουργοῦ της. Ἐντρύφημά του εἶναι ἠ μελέτη τῶν ἔργων τοῦ Θεοῦ· καὶ χαρὰ του αὐτὴ ποὺ προκαλεῖται ἀπὸ τὴν ἐνατένιση τοῦ κάλλους τῆς δημιουργίας. Μελέτημα τῆς καρδιᾶς του εἶναι ὅσα φανερώνουν τὶς θεῖες εἰκόνες τοῦ ἀγαθοῦ πάνω στὴ γῆ, δηλαδὴ τὸ ἀγαθό, ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ δικαιοσύνη.

Εὐτυχία του, ἀληθινὴ καὶ σίγουρη, εἶναι ἡ παντοτινὴ καὶ ἀδιάκοπη ἐπικοινωνία μὲ τὸν θεῖο Δημιουργό. Τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ εἶναι σὰν μέλι γλυκὸ στὸ στόμα του. Αὐτὰ μελετάει μέρα καὶ νύχτα. Ἡ καρδιά του καίγεται ἀπὸ τὴν ἀγάπη του πρὸς τὸν Θεό. Τρέχει πρὸς Αὐτὸν καὶ Αὐτὸν ἀναζητᾶ μελετώντας τὰ δημιουργήματα. Ἀσταμάτητο ἔργο του ἡ κατὰ τὸ δυνατὸν τελειοποίησή του καὶ διακαὴς ἐπιθυμία του ἡ ὁμοίωσή του μὲ τὸν Θεό. Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ πλημμυρίζουν τὴν πληγωμένη ἀπὸ τὸν θεῖο πόθο καρδιά του.

Ὁ δὲ ὕμνος καὶ ἡ δοξολογία, ἡ εὐχαριστία καὶ ἡ εὐλογία ἀπευθύνονται μὲ θέρμη καὶ ἀκατάπαυστα ἀπὸ τὸ στόμα του πρὸς τὸν Θεό. Ἀπὸ τὰ χείλη του ἐξέρχεται σοφία, ἡ δὲ καρδιά του εἶναι γεμάτη σύνεση καὶ γνώση. Ἡ ζωὴ του εἶναι δημιουργικὴ καὶ γεμάτη ἁρμονία. Ζεῖ σπεύδοντας, μὲ σκοπὸ καὶ περίσκεψη, πρὸς τὴν τελείωση γιὰ τὴν ὁποία καὶ ἔχει πλασθεῖ, καὶ ἀπολαμβάνει ἄφθονη τὴν εὐδαιμονία ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ.

Ζεῖ στὴ γῆ, ἀλλὰ ἡ πολιτεία του εἶναι οὐράνια. Δίχως νὰ ἐξαντλεῖται στὰ προβλήματα τῆς ζωῆς, ἕνα μέλημα ἔχει, μία μέριμνα: τὸ νὰ μὴν ἀσχολεῖται μὲ τὰ πολλά, ἀλλὰ γιὰ τὸ ἕνα καὶ μόνο ποὺ ἔχει πραγματικὰ ἀνάγκη. Ὅλη του ἡ φροντίδα στρέφεται στὸ πῶς νὰ ἐκπληρώσει τὸν θεῖο νόμο καὶ γιὰ τὸ πῶς θὰ πράττει τὸ ἀγαθό. Ἡ κοινωνία τῶν ἀνθρώπων, κάθε φυλῆς καὶ ἔθνους, εἶναι κοινωνία ἀδελφῶν ἐξ αἵματος καί, γι' αὐτό, ἐπιθυμεῖ σφοδρὰ νὰ ἐπεκτείνει τὶς εὐεργεσίες του πρὸς ὅλους.

Χαίρεται μὲ τὶς εὐτυχίες τους καὶ λυπᾶται γιὰ τὶς δυστυχίες τους. Ὅλη τὴν ἡμέρα ἐλεεῖ καὶ δανείζει, ἡ δὲ δικαιοσύνη του μένει αἰώνια. Ἡ καρδιά του ἐλπίζει πάντα στὸν Κύριο, ἡ δὲ ψυχὴ του εἶναι ἤδη ἕτοιμη νὰ παρουσιαστεῖ μπροστὰ στὸν Πλάστη της. Γεμάτος ἐλπίδα καὶ θάρρος ἀναφωνεῖ μαζὶ μὲ τὸν ψαλμωδό: «Κύριος ἐμοι βοηθὸς καὶ οὐ φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι ἄνθρωπος».

                                        09/11/2019  Ημερομηνία εορτής

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος α'. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Σηλυβρίας τὸν γόνον καὶ Αἰγίνης τὸν ἔφορον, τὸν ἐσχάτοις χρόνοις φανέντα ἀρετῆς φίλον γνήσιον, Νεκτάριον τιμήσωμεν πιστοί, ὡς ἔνθεον θεράποντα Χριστοῦ, ἀναβλύζει γὰρ ἰάσεις παντοδαπὰς τοῖς εὐλαβῶς κραυγάζουσι. Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ θαυματώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.

Ὁσίως ἐβίωσας, ὡς Ἱεράρχης σοφός, δοξάσας τὸν Κύριον, δι' ἐναρέτου ζωῆς, Νεκτάριε Ὅσιε. Ὅθεν του Παρακλήτου, δοξασθεὶς τῇ δυνάμει, δαίμονας ἀπελαύνεις, καὶ νοσοῦντας ἰᾶσαι, τους πιστῶς προσιόντας, τοῖς θείοις λειψάνοις σου.

    («Το γνώθι σαυτόν ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ», ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΘΩΣ) .

   «  Εὐχαῖς καὶ δάκρυσι τὸν Θεὸν καθικέτευσον πέμψαι σοὶ ὁδηγὸν ἀπαθῆ τε καὶ ἅγιον. Ἐρεύνα δὲ καὶ αὐτὸς τὰς Θείας Γραφάς, καὶ μάλιστα τὰς τῶν Ἁγίων Πατέρων πρακτικὰς συγγραφάς, ἵνα ταύταις ἀντιπαρατιθεὶς τὰ παρὰ τοῦ διδασκάλου καὶ προεστῶτος σοὶ διδασκόμενα καὶ πραττόμενα, ὡς ἐν κατόπτρῳ δύνασαι βλέπειν ταῦτα καὶ καταμανθάνειν καὶ τὰ μὲν συνᾴδοντα ταῖς Γραφαῖς, ἐγκολποῦσθαι κατέχειν τῇ διανοίᾳ. Τὰ δὲ νόθα καὶ ἀλλότρια, διακρίνειν καὶ ἀποπέμπεσθαι, ἵνα μὴ πλανηθῇς. Πολλοὶ γάρ, ἴσθι, πλάνοι καὶ ψευτοδιδάσκαλοι, ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις γεγόνασιν  » .

     (  Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος  )