Ψαλμωδία στην Αγία Σοφία.
Πώς ακουγόταν η ψαλμωδία στην Αγία Σοφία. Ένα πανεπιστήμιο προσπάθησε να ξαναδημιουργήσει τον ήχο μέσα στο ναό, έπειτα από περίπου 700 χρόνια! Ακούστε τη μοναδική ακουστική εξομοίωση...
Η Αγία Σοφία αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της Κωνσταντινούπολης. Ποιος να το ήξερε ότι ο μαγευτικός ήχος της θα μπορούσε να μεταφερθεί στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ; Τα τελευταία χρόνια, επιστήμονες του διάσημου αμερικανικού πανεπιστημίου προσπαθούν να αναπαράγουν ψηφιακά την εμπειρία της παρουσίας κάποιου μέσα στην Αγία Σοφία, όταν λειτουργούσε πριν αιώνες. Σε συνεργασία με τη χορωδία Cappella Romana, αναπαρήγαγαν ψηφιακά την ακουστική της εκκλησίας, ψάλλοντας εκκλησιαστικούς ύμνους στην αίθουσα κονσέρτων του πανεπιστημίου, σαν να βρίσκονταν μέσα στην Αγία Σοφία. Οι προσπάθειές τους εντάσσονται σε πολυετή συνεργασία μεταξύ διαφόρων τμημάτων του Στάνφορντ, που προσπαθεί να απαντήσει σε ένα βασικό ερώτημα: μπορεί η σύγχρονη τεχνολογία να μας βοηθήσει να ταξιδέψουμε πίσω στο χρόνο; Το σχέδιο «Icons of Sound» εστιάζει στο εσωτερικό της Αγίας Σοφίας, χρησιμοποιώντας ηχογραφήσεις μέσα στο χώρο καθώς και άλλη οπτική και ακουστική έρευνα ώστε να εξακριβωθεί η ακουστική του χώρου και να μπορέσει να γίνει αντιγραφή της. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν όλα τα διαθέσιμα στοιχεία ώστε να αντιγράψουν την εμπειρία του να βρίσκεται κάποιος μέσα στην Αγία Σοφία - τα σχεδόν 1.500 χρόνια της ύπαρξής της....
Αν, όμως, η ακουστική του μεγαλειώδους οικοδομήματος έχει μείνει ίδια, είναι πάρα πολλές οι αλλαγές στις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που την περιβάλλουν. «Η Αγία Σοφία έχει γίνει αντικείμενο πολιτισμικών συγκρούσεων, επικών διαστάσεων», γράφει ο ερευνητής του ινστιτούτου Smithsonian Φέργκους Μπορντεβιτς. «Φέρει την κληρονομιά του μεσαιωνικού Χριστιανισμού, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, του αναδυόμενου Ισλάμ και της σύγχρονης κοσμικής Τουρκίας». Εγκαινιάσθηκε το 537 μ.Χ. από τον Ιουστινιανό πάνω στα ερείπια εκκλησίας που είχε ανεγερθεί το 360 μ.Χ. επί Κωνσταντίνου Α', αλλά είχε καταστραφεί στη διάρκεια της Στάσης του Νίκα το 532 μ.Χ. ...
Μετά την Άλωση έγινε τζαμί από τους Οθωμανούς και από το 1935 λειτουργεί ως μουσείο, αν και στην Τουρκία υπάρχουν πολλές εθνικιστικές οργανώσεις που ζητούν να γίνει και πάλι τέμενος. Χριστιανικοί ύμνοι έχουν να ακουστούν αιώνες στο εσωτερικό της. Για να αναπαράγουν τον μοναδικό της ήχο, τα μέλη της χορωδίας τραγούδησαν ακούγοντας ταυτόχρονα με ακουστικά τον ήχο στο εσωτερικό της εκκλησίας, γεγονός που όπως παραδέχονται επηρέασε πολύ την απόδοσή τους, τόσο στο τέμπο όσο και στο ισοκράτημα. Κατόπιν το τραγούδι τους μπήκε στον ίδιο ακουστικό εξομοιωτή που έπαιζε στη διάρκεια της ζωντανής τους εμφάνισης από μεγάφωνα στην αίθουσα - το αποτέλεσμα είναι πως ο ακροατής απολαμβάνει ακριβώς τον ίδιο ήχο που θα άκουγε εάν εκείνος βρισκόταν μέσα στην Αγία Σοφία όπου τραγουδούσε η χορωδία! Ακούστε την χορωδία Cappella Romana με την ακουστική εξομοίωση σαν να ψάλλει μέσα στην Αγία Σοφία:...
Χρονολογία - Γεγονός
324 Ο Μέγας Κωνσταντίνος ξεκινά το χτίσιμο της Αγίας του Θεού Σοφίας
360 Ο Κωνσταντίνος Β' ολοκληρώνει το χτίσιμο του ναού και κάνει τα εγκαίνια του
404-405 Ο Θεοδόσιος Β' προχωρά σε σημαντικές βελτιώσεις στην κατασκευή του ναού
532 Ολοκληρωτική καταστροφή του πρώτου ναού στη Στάση του Νίκα
532 - 537 Ανέγερση του σημερινού ναού από τους Ισίδωρο και Ανθέμιο. Θυρανοίξια από τον Ιουστινιανό
558 Κατάρρευση του τρούλου του ναού, ο οποίος ήταν αρκετά χαμηλός
558 - 563 Ανακατασκευή του τρούλου του ναού, σε ψηλότερο και πιο λεπτό, από τον Ισίδωρο Β΄
989 Δεύτερη κατάρρευση του τρούλου και ανακατασκευή του από τον Αρμένιο Tradt
1204 Μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε καθολικό ναό
1261 Ο Μιχαήλ Παλαιολόγος επαναφέρει την Εκκλησία στην ορθόδοξη λατρεία
1453 Άλωση της Πόλης από τους Οθωμανούς και μετατροπή του ναού σε ισλαμικό τέμενος
1935 Μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο από τον Κεμάλ Ατατούρκ
2020 Πραγματοποιείται η δεύτερη ιστορικά μετατροπή του ναού σε τέμενος
Βυζαντινή Κωνσταντινούπολη
Γνωστή και ως Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας ή απλά, η Μεγάλη Εκκλησία .
330 Ίδρυση της πόλης
413 Ολοκλήρωση των Θεοδοσιανών Τειχών
474 Μεγάλη πυρκαγιά
532 Στάση του Νίκα
537 Ολοκλήρωση της Αγίας Σοφίας
626 Πολιορκία από τους Άβαρους
674-78 Α´ αραβική πολιορκία
717-18 Β´ αραβική πολιορκία
1204 Σταυροφορική άλωση
1261 Επανάκτηση της πόλης
από τον Μιχαήλ Η´ Παλαιολόγο
1453 Οθωμανική άλωση
Υλικό - Λαξευτοί λίθοι, τούβλα - Μήκος 76μ. - Πλάτος 71 μ. - Ύψος 55 μ.
You Can Hear Hagia Sophia's Sublime Acoustics Without a Trip to Istanbul !
Stanford scientists have digitally created the building's unique sound, taking listeners back to the Middle Ages.
Hagia Sophia, a former church and mosque, is an important part of Istanbul's long history. Who knew its sublime sound could be transferred to Stanford?
Twice in the past few years, Stanford scholars and scientists have worked to digitally recreate the experience of being in Hagia Sophia when it was a medieval church. Collaborating with choral group Cappella Romana, they digitally recreated the former holy building's acoustics, and performed medieval church music in the university's Bing Concert Hall as if it was Hagia Sophia. Their efforts are part of a multi-year collaboration between departments at Stanford that asks the question: can modern technology help us go back in time?
The "Icons of Sound" project focuses on the interior of Hagia Sophia, using recordings of balloon pops taken in the space and other audio and visual research to figure out the building's acoustics by extrapolating from those noises. The scientists used that data to recreate the experience of being there-an experience that has been in some ways timeless for the almost 1,500 years the building has stood. But much has changed for the Hagia Sophia in that time.
In its lifetime, the massive structure, "with its giant buttresses and soaring minarets," has been the site of what Smithsonian writer Fergus M. Bordewich calls "a cultural collision of epic proportions". Its name translates from Greek as "Sacred Wisdom," he writes, and it represents the legacies of "medieval Christianity, the Ottoman Empire, resurgent Islam and modern secular Turkey."
When it was built in the sixth century (records show it was dedicated on this day in 537), Hagia Sophia was an Orthodox Christian church and the jewel of Constantinople, before it became the greatest religious building of the Ottoman Empire in the fifteenth century, writes Kaya Genç for The Paris Review, and a mosque. In 1935, it was secularized and turned into a museum, although there are calls from nationalist groups to turn it into a fully-functioning mosque once again.
The music that Cappella Romana performs is historical Christian music. Much of their work for the Hagia Sophia project has not been heard in centuries, writes Jason Victor Serinus for Stanford's events blog. It certainly hasn't been performed in the former church in all that time.
To recreate the unique sound, performers sang while listening to the simulated acoustics of Hagia Sophia through earphones. Their singing was then put through the same acoustic simulator and played during the live performance through speakers in the concert hall, as they also sang, making the performance sound like it was taking place in Istanbul at Hagia Sophia.
"Hagia Sophia's unique acoustics dramatically impacts not just the sound, but the performance itself," writes the sound company that miked the singers. "Vocalists slow their tempo to work with the nearly 11-second-long reverberation time, while isokratima (the drone chanters) subtly vary their pitch to find building resonances. As a result, to create a virtual performance, the performers must hear the space in real time."
There's no substitute for being there, as the saying goes. But since it's impossible to travel back in time to be present at a tenth-century church service, this is maybe the next best thing.
